Saguaro - Carnegia gigantea

Trochę ciekawostek na temat Carnegia gigantea
– “Saguaro” – tłumaczenie fragmentu książki Marka Dimmitta

Od siewki do wieku dojrzałego

Siewki Carnegia gigantea rosną bardzo wolno podczas swoich pierwszych lat życia i bardzo łatwo giną w tym okresie. Są małe, wrażliwe na zimno i zbytnie ciepło, z miękimi cierniami. Są zjadane przez poszukujące ich gryzonie, króliki i ptaki, a wiele in-nych ginie na skutek wysuszenia czy zimowych mrozów. Prawie wszystkie te, którym się udaje prze-trwać, wzrastają pod baldachimem innych ochraniających roślin, które osłaniają je przed ostrymi warunkami atmosferycznymi i ukrywają przed roślinożercami. Większość pustynnych gatunków, nie tylko saguaro, muszą rozpoczynać swoje życie pod innymi osłaniającymi roślinami. Wśród małej ilości wielorocznych roślin, które mogą łatwo wzrosnąć na nie-osłonionych od słońca miejscach są: „Creosote bush”, „bursage”, i pustynna „zinnia”.
Nawet pod osłoną innych roślin, większość siewek saguaro ginie na skutek mrozów, suszy lub jest zjadana przez zwierzęta. Przeżycie siewek jest uwa-runkowane występowaniem, na przestrzeni kilku lat, łagodniejszej i wilgotniejszej niż zwykle pogody. Takie warunki na wyżynach Arizony występują jedynie kilka razy na 100 lat, i jeszcze rzadziej w dolnej części doliny rzeki Colorado. To sprawia, że populacje saguaro występują tylko w kilku grupach w odniesieniu do ich wieku i wielkości. Np. 60 lat po okresie pomyślnego wykiełkowania, będzie występowała duża grupa (zwana kohortą) już dorosłych roślin, o przeciętnie 3 m wysokości. Na tym samym obszarze mogą egzystować jedynie 2 – 3 inne kohorty ze względu na wiek i rozmiary – jedna kilkadziesiąt lat młodsza, inna kilkadziesiąt lat starsza, i jedynie kilka roślin pomiędzy tymi grupami wiekowymi. Południo-wa Arizona doświadczała mokrych okresów letnich i łagodnych zim podczas pierwszej połowy lat 80-tych. Kohorta siewek wyrosłych w tym okresie, będzie wy-chodzić spod swoich „palo verdes” (tj. Cercidium spp., najpowszechniejsza dla saguaro roślina ochraniająca, na wyżynie Arizony) około roku 2030.
Na szybkość wzrostu ma przede wszystkim wpływ ilość opadów, wielkość rośliny i rodzaj gleby. Mała siewka ma bardzo mało tkanki magazynującej wodę i stosunkowo dużą zewnętrzną powierzchnię, przez którą woda jest wyparowywana. Niedługo po deszczu zaczyna tracić swoje zapasy wody, przesta-je rosnąć i przechodzi na powolne pobieranie wilgoci za pomocą CAM **. Większe rośliny posiadają więcej wody w stosunku do powierzchni i mogą rosnąć przez kilka tygodni po ustaniu deszczu. Dlatego właśnie szybkość wzrostu saguaro zwiększa się wraz z wiekiem.
W Tucson Mountains, gdzie jest przeciętnie 355 mm opadów rocznie, saguaro potrzebuje około 10 lat, aby osiągnąć 3,8 cm wysokości i 30 lat, aby osiągnąć 61 cm. Saguaro zaczyna kwitnąć przy wysokości 2,4 m, co zabiera 55 lat. Można tu to zestawić z 40 latami do pierwszego kwitnięcia w bardziej wilgotnej wschodniej części Saguaro Natio-nal Park (406 mm, przeciętnego rocznego opadu) i 75 lat w suchszym Organ Pipe Cactus National Mo-nument (230 mm). Nikt jeszcze nie zbadał populacji koło Yuma, gdzie jest przeciętnie 90 mm rocznego opadu.
Saguaro mogą zacząć wypuszczać boczne ramiona kiedy roślina ma od 50 do 100 lat. (w Tucson Mountains), zwykle tuż ponad miejscem, gdzie ma największy obwód – około 2,1 do 2,7 m nad ziemią. Liczba bocznych odgałęzień i cały wymiar rośliny wydaje się być związany z podłożem i ilością opadów. Saguaros na „bajadas”, na delikatniejszych, bardziej zatrzymujących wodę glebach, dorastają raczej do większych rozmiarów i wydają więcej bocznych pędów niż te na stromych, skalistych zboczach. Zauważono niewielką ilość saguaro, które wytworzyły aż do 50 bocznych pędów. Wiele nigdy nie wytworzyło ramion. Ramiona saguaro zawsze starają się rosnąć w górę. Ramiona opadające, które można zobaczyć na wielu starych egzemplarzach, to rezultat uszkodzeń przez mróz. Ich stożki wzrostu, z czasem znów zaczynają kierować się ku górze. Panuje przekonanie, że ramiona są wytwarzane, aby roślina miała równowagę, ale badania pokazują, że ramiona wyrastają przypadkowo. Wiele saguaro jest z kilkoma ramionami po tej samej stronie głównej łodygi.

Ekologia dorosłych saguaro

Starsze saguaro często stoją odosobnione na otwartym terenie. Nie tylko żyją dłużej niż ich (kiedyś) rośliny osłaniające, ale także przyśpieszają ich śmierć. Ponieważ system korzeniowy saguaro jest płytszy niż roślin „palo verde”, czy innych nie-sukulentów, to w czasie suchych lat saguaro prze-chwytuje większość szczupłych opadów. Drzewa i krzewy znajdujące się w obrębie systemu korzeniowego saguaro, są więc bardziej narażone na śmierć niż te, które nie mają takiego konkurenta.
Egzystencja wielu różnorodnych zwierząt jest związana z saguaro. Wiele gatunków kręgowców i bezkręgowców używa tego kaktusa jako pożywienie i schronienie. Kilka takich uwarunkowań jest opisanych w tej książce.
Saguaro stanowią znakomite miejsca na gniazda dla wielu ptaków. Ptaki wijące gniazda to przede wszystkim dzięcioł Gila i „gilded flickers”, które oba wybijają dziuple w mięsistych łodygach. Roślina pokrywa ranę tkanką (tzw. kalus), która szybko staje się bardzo twarda i nieprzepuszczalna dla infekcji bakteriologicznych. Kalusowata tkanka rozkłada się dużo wolniej niż większość pozostałej rośliny i można ją znaleźć na ziemi pomiędzy resztkami umarłych roślin. Z powodu swoich kształtów kalusowate pozostałości po dziuplach są nazywane „saguarowatymi butami”. „Seri” używa zarówno „butów” saguaro, jak i „cardón cactus” do przenoszenia i składowania żywności.
Dzięcioł Gila zwykle wybija w grubych, starszych fragmentach łodygi, pomędzy epidermą a cylindrem zdrewniałych żeber. Wydaje się, że te dziuple nie powodują większych szkód dla saguaro, chyba że jest ich bardzo wiele. W przeciwieństie do nich „flickers” zwykle wybijają większe dziury wyżej na łodydze i przebijają wewnętrzny cylinder żeber. To za-trzymuje transport wody i elementów odżywczych, a dalszy wzrost łodygi jest bardzo ogranicziny. Łodygi zniszczone przez takie dziury są bardzo łatwo łama-ne przez silne wiatry. Z kolei ułamane łodygi mogą się rozgałęziać produkując od jednego do kilku ramion. To wzmacnia potencjalną produkcję nasion przez roślinę. Ale badania również sugerują, że tego typu dziuple mogą spowodować na tyle silne uszko-dzenie rośliny, żeby spowodować jej śmierć.
Dzięcioły zwykle wybijają nowe dziuple każdego roku. Kilka innych, gnieżdżących się w dziuplach, ale samych ich niewybijających ptaków mieszka w tych porzuconych przez dzięcioły, m.in. sowy („elf owl”), zięby domowe, muchołówki o popielatych gardłach i purpurowe jaskółki oknówki. Mieszkają tam też bez-kręgowce.
Większe ptaki, takie jak czerwonoogonowe sokoły, budują swe gniazda w spojeniach głównej łodygi i ramion. Wysokie saguaro stanowi również dobre miejsce wypoczynku i punkt obserwacyjny do łowów dla wielu ptaków. Kaktusowy strzyżyk („cactus wren”) czasem gnieździ się pomiędzy ramionami lub rza-dziej w dziuplach dzięciołów.

* Cercidium microphyllum i Cercidium floridum
** Crassulacean Acid Metabolism

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez admin dnia Pon 15:28, 19 Wrz 2011, w całości zmieniany 1 raz

Czesc
Tu macie artykul po polsku o Saguaro, ktory ukazal sie w czasopismie Poznaj Swiat.
[link widoczny dla zalogowanych]

pozdr

Post został pochwalony 0 razy

Z tego co wiem to w Arizonie jest nawet park narodowy zajmujący się właśnie ochrona saguaro

Post został pochwalony 0 razy